ENSEST AİLE ORTAMI

 ENSEST'İN YAŞANDIĞI AİLE ORTAMI

Uzmanlarca bize aktarılan olaylar, ensest yaşanan ailelerin pek çoğunun çekirdek aile

formunu taşıdığını, öte yandan geniş ailelerden tek ebeveynli ya da ebeveynlerin her ikisinin

de olmadığı ailelere dek her aile yapısında ensestin yaşanabildiğini göstermiştir.

Ensestin yaşandığı ortamla ilgili bir başka önemli soru da bu durumun sınıfsal

konumla ilişkisidir. Uzmanlar enseste tüm sosyoekonomik gruplardan ailelerde

rastlanabileceği görüşündedir. Her ne kadar kendilerinin rastladıkları ve bize aktardıkları

örneklerde düşük gelir düzeyindeki aileler daha çok temsil ediliyor olsa da bu durumun çeşitli

açıklamalarını yapmak mümkündür. Öncelikle göz önünde tutulması gereken düşük gelir

gruplarından ailelerin toplumun genelinde daha fazla sayıda olmasıdır.

Pek çok uzman ekonomik gücün ensestin gizlenmesine neden olabileceğini

belirtmiştir. Uzmanlara göre ensestin duyulmasının neden olacağı bazı kayıplar, yüksek gelir

düzeyindeki aileler için daha zor göze alınır. Üstelik bu ailelerde ensest fark edildiği zaman

yargıya yansıtılmadan sorunun ailenin kendi olanaklarıyla örtbas edilmesi daha olasıdır.

Enseste her ortamda rastlanabileceğini ancak ailenin içinde olduğu bazı olumsuz

koşulların cinsel istismar olasılığını arttırdığını söyleyen psikiyatr koşulları şöyle sıralamıştır:

“...çocuğun eğer eğitimi, temel bakımı, duygusal gereksinimleri ihmale

uğradıysa, aile ekonomik krizdeyse, ailede yüksek oranda suç işleme varsa ve

yine cinsiyet ayrımcılığı çok belirginse ev içinde… Kızların son derece

kapatıldığı ve erkeklerin eğitim ve temel bakım gereksinimlerinin ön planda

tutulduğu aileler, göç edenler, ekonomik krize uğramış aileler, işsizlik sorunu

olanlar ve özellikle annenin fiziksel herhangi, fiziksel ya da ruhsal bir

rahatsızlığı varsa… Yani anne, koruyucu görevlerini tam olarak yerine

getiremiyorsa, ihmal ve istismar riski artıyor. Ve baba alkolikse… Çoğu

birbiriyle iç içe. Aile içi şiddet varsa özellikle, anne ya da baba, anneye ya da

çocuğa şiddet kullanıyorsa…”

Ensest yaşanan ailelerden bazılarının aşırı içe kapanmış aileler olduğu

gözlemlenmiştir:

“...Aile bir şekilde izoleydi, diğer insanlarla karışmıyordu, sanki köyle

sorunları var gibiydi. Denizin ortasında bir ada gibiydi bu aile...” (Savcı)

Görüşmelerde anne ile babanın boşanmış oldukları ailelerden de olaylar aktarılmıştır:

“…boşanmış bir karı kocaydı tekrar evlenmişlerdi. Üvey kardeşler

arasında cinsel istismar olmuştu. Aile büyükleri işte gelmemek üzere gönderdiler

çocuğu. Ancak tabii bizim kültürel özelliklerimiz nedeniyle işte bayramlar, özel

günler vs. bir yıl kadar sonra tekrar bu kardeşler yeniden bir araya geldiler ve

tekrar bir cinsel istismara maruz kaldı küçük kardeş.” (Psikiyatr)

Aile içi cinsel istismar davalarını takip etmiş olan bir avukat kendi deneyimlerine

dayanarak ensest yaşanan ailelerde annenin ve saldırgan babanın özelliklerini “...üniversite

mezunu anne, baba da vardı. Hatta tanınan biri, mahkemenin filan bile bu adam yaptı

dedirtemezsiniz… diyeceği biri de vardı, bir bekçi ailesi de vardı. Dolayısıyla da hani, bence

hiçbir şekilde genellenemez” şeklinde tarif etmiştir.

Ensest her türden ailede görülse de, aile bireyleri arasında iletişimin güçlü olduğu

durumlarda ensestin açığa çıkarılması daha kolay olabilir. Aşağıdaki durum bu tür olaylar için

bir örnek teşkil etmektedir:

“10 yaşlarındaki iki amca çocuğunu, diğer amcalarının 17-18 yaşındaki

iki çocuğu taciz etmiş,... iki çocuğu okuduğu ilkokuldan, kapıdan alıyorlar...

lokantaya ya da bakkala götürülüyorlar, ne istenirse alınıyor çikolata bisküvi

şudur budur, ondan sonra da o kişilerin evlerine götürülüyor... iki çocuktan bir

tanesi atak, hani başına bir şey gelse çok rahat söyleyebilecek, buna hayır

diyebilecek bir çocuk... o hayır demeyi bilecek diye düşündüğüm çocuk sonuçta

bir gün dayanamıyor ve annesine anlatıyor. Tabii annesi de babasına söylüyor

ve polise gidiyorlar...” (Sosyal hizmet uzmanı)

Görüştüğümüz kişiler ensestin yaşandığı ailelerde annenin tutumuna ilişkin

gözlemlerini aktarıp saptamalar yapmışlardır. Araştırmanın bize gösterdiği, toplumun

genelinde var olan “ailedeki sorunları annenin çözmesi gerektiğine” ilişkin tutumun

görüştüğümüz kişilerin çoğunun ensest konusundaki değerlendirmeleri için de geçerli

olduğudur.
(Sosyoloji Araştırmaları Dergisi / Journal of Sociological Research - 2010 / 1 )